Wpływ pandemii na branżę tłumaczeń - pierwsze badanie

Ten wyjątkowy i szczególnie ważny okres stanowi dla nas wszystkich duże wyzwanie. Pandemia koronawirusa dotyka wszystkich – począwszy od naszych rodzin, przez małe, średnie i duże firmy, aż po osoby niosące pierwszą pomoc i każdego dnia zmagające się z zagrożeniem będąc na “pierwszej linii frontu”. Nasze myśli są zwłaszcza z tymi, których bezpośrednio dotknęły skutki pandemii, zwłaszcza z osobami chorymi, którym życzymy szybkiego powrotu do zdrowia.

Pośrednio skutki pandemii dotykają nas wszystkich, choć w bardzo różny sposób. Branża tłumaczeń, w dużej mierze oparta na pracy zdalnej i komunikacji na odległość (za wyjątkiem tłumaczeń ustnych), wydaje się być odporna na skutki obecnej sytuacji epidemiologicznej. Jednak ogólne osłabienie gospodarcze spowodowane licznymi ograniczeniami w świadczeniu usług na pewno odbije się echem na działalności biur tłumaczeń.

Dlatego też w tym trudnym czasie zdecydowaliśmy się przygotować raport dotyczący skali i efektów tego zjawiska, aby poznać potrzeby i wyzwania związane z nową sytuacją. Niniejszy raport bazuje na anonimowych odpowiedziach pracowników branży tłumaczeń, za których udzielenie dziękujemy społeczności skupionej wokół naszych stron w serwisach Facebook i LinkedIn oraz w naszym newsletterze.

Kto udzielał odpowiedzi?

Zdecydowana większość (67%) naszych ankietowanych to tłumacze - freelancerzy, na co dzień pracujący z domu. Obok tej grupy, najliczniej reprezentowane były osoby pełniące więcej niż 1 rolę w biurze tłumaczeń (np. tłumacze będący jednocześnie właścicielami małych biur tłumaczeń) - stanowili 13% ankietowanych. W badaniu wzięli też udział właściciele biur tłumaczeń (8%), project managerowie (7%), a także tłumacze pracujący stacjonarnie w biurach tłumaczeń (5%).

Jako zbiorowość, nasi ankietowani oceniają wpływ pandemii na swoją działalność w skali 1-10 średnio na 6,8 - zatem jest to wynik w górnej części skali. Nastroje nie są jednak tak negatywne, jak mogłoby się wydawać. Aż 68% ankietowanych nie bierze pod uwagę ani zamknięcia ani zawieszenia działalności, czy nawet zmiany branży. Co więcej, 10% badanych myśli o rozszerzeniu działalności tłumaczeniowej w tym okresie.

Pozostałe wyniki przeanalizujemy z podziałem na role określane przez ankietowanych w pierwszym pytaniu, ponieważ odpowiedzi w tych grupach znacznie różnią się od siebie.

Tłumacze-freelancerzy mają mniej zleceń

Aż 42% ankietowanych tłumaczy pracujących jako “wolni strzelcy” zauważa zmniejszoną liczbę zleceń, 12% z nich doświadcza opóźnień w płatnościach i zatorów płatniczych, a kolejnych 11% zauważa rezygnację z ich usług przez stałych klientów.

Wpływ pandemii na swoją działalność w skali 1-10 freelancerzy oceniają średnio na 6,4, a zatem nieco poniżej średniej wśród wszystkich ankietowanych.

Są to bardzo negatywne informacje, których wydźwięk pogarsza najwyższy we wszystkich badanych grupach odsetek osób planujących zawieszenie działalności - aż 24% ankietowanych bierze pod uwagę taką możliwość. Z drugiej strony jednak należy zauważyć, że 67% ankietowanych nie planuje zmian w działalności, a 7% z nich chce ją rozszerzać.

Właściciele biur będący tłumaczami zmieniają metody pracy

Grupie osób pełniących więcej niż 1 rolę w biurze tłumaczeń (np. właściciel i tłumacz) również doskwiera zmniejszona liczba zleceń, a ponad 23% badanych musiało zmienić sposoby i metody pracy - np. praca w pełni zdalna, nowe narzędzia, sposoby komunikacji. Również oni doświadczają zatorów płatniczych (15%). W tej grupie średnia ocena wpływu pandemii w skali 1-10 także wyniosła 6,4.

Optymizm jednak jest widoczny w planach na przyszłość i aż 75% pytanych nie planuje zmian w prowadzonej działalności, a 12% chce ją rozszerzać. W połączeniu z 13% osób myślących o zawieszeniu działalności, wyniki wydają się być bardziej pozytywne niż wśród freelancerów.

Właściciele biur tłumaczeń inaczej oceniają sytuację

W grupie właścicieli biur tłumaczeń średnia ocena wpływu pandemii na działalność w skali 1-10 wyniosła 7,5, ale jej skutki określano w sposób bardziej zróżnicowany. “Tylko” 24% ankietowanych zauważa zmniejszoną liczbę zleceń , a konieczność zmiany sposobów pracy, opóźnione płatności, ale także nowe rodzaje zleceń zauważa zbliżona do 18% liczba badanych.

67% właścicieli biur tłumaczeń nie planuje ich zamknięcia, a 17% z nich myśli o zawieszeniu działalności. Natomiast 16% rozważa rozszerzenie działalności firmy, co jest wysokim wynikiem w porównaniu do pozostałych grup.

Project managerowie prowadzą nowe rodzaje zleceń

Badani, którzy pełnią rolę project managera w biurze tłumaczeń, oczywiście zauważają zmniejszoną liczbę zleceń (prawie 40%), ale zauważają także występowanie nowych rodzajów zleceń (ponad 30% ankietowanych). W skali od 1 do 10 wpływ pandemii na działalność biur tłumaczeń określają średnio na 8,5. Project managerowie w zdecydowanej większości (blisko 100%) nie planują zmian w prowadzonej działalności.

Tłumacze stacjonarni doświadczają największych zmian

Ankietowani, którzy przed wybuchem pandemii pracowali stacjonarnie w biurach tłumaczeń, najbardziej doświadczają efektów sytuacji epidemiologicznej - nie tylko zmniejszyła się liczba zleceń (38% pytanych udzieliło takiej odpowiedzi), ale także ponad 50% z nich była zmuszona kompletnie zmienić swój sposób wykonywania obowiązków (np. rozpocząć pracę zdalną).

Prawie 13% tłumaczy stacjonarnych doświadczyło rezygnacji z usług przez stałych klientów, co niestety w przypadku pracowników biurowych może oznaczać wypowiedzenie umowy o pracę. Być może właśnie dlatego aż 22% ankietowanych myśli o zamknięciu działalności, a 21% o jej zawieszeniu.

Zbyt wcześnie na wnioski

Obecna sytuacja epidemiologiczna jest dla nas wszystkich zupełnie nowym zjawiskiem i pesymizm, który wynika z ogólnego spowolnienia gospodarczego, daje się nam wszystkim we znaki. Nie można zatem dziwić się, że odpowiedzi udzielane przez pracowników branży tłumaczeń nie są pozytywne.

Z uwagi na to, że ankieta była przeprowadzona dopiero w trzecim tygodniu od ogłoszenia w naszym kraju stanu wyjątkowego, jest nieco zbyt wcześnie na wyciąganie rozbudowanych wniosków. Zmniejszona liczba zleceń, zatory płatnicze i konieczność poszukiwania nowych sposobów pracy i komunikacji na odległość zauważalne są nie tylko w branży tłumaczeń, ale akurat w tej branży wpływ tych zjawisk może okazać się znacznie mniejszy w skutkach, niż w wielu innych gałęziach gospodarki. Na ocenę tego wpływu musimy jednak poczekać.

Nasze badanie będzie co jakiś czas powtarzane, co pozwoli na porównanie dynamiki zmian nastrojów w branży tłumaczeń i przewidywanie wpływu pandemii na jej przyszłość. Zachęcamy zatem do obserwowania Mantreo w mediach społecznościowych (Facebook, LinkedIn) i do zapisania się na nasz newsletter, aby na bieżąco mieć dostęp do publikowanych przez nas danych.